Wpływ kanadyjskiego rządu federalnego na kierunki prac badawczo-rozwojowych sektora prywatnego
Streszczenie
Przygotowany w oparciu o wybór oficjalnych dokumentów poniższy tekst przedstawia nowoczesny sposób podejścia do zarządzania badaniami naukowymi i wdrażania nowych technologii z perspektywy kanadyjskiego rządu federalnego. Opisano ogólne tło szybko zmieniającej się istoty badań naukowych we współczesnym świecie, poświęcając szczególną uwagę konieczności ciągłego i elastycznego planowania. Opisano rolę rządu w komercjalizacji wyników badań, ustalaniu priorytetów i we wspieraniu działań kooperacyjnych i partnerskich. Wskazano rolę sektora prywatnego w strategii rozwoju nauki i technologii.
Słowa kluczowe:
Zarządzanie wiedzą, wdrażanie technologii, komercjalizacja wyników badań, działania rządu, regulacja rynku, planowanie strategiczne, przedsiębiorczość, gospodarka wiedzy, siła robocza
Wstęp
Mimo pełnej prywatyzacji, zdecentralizowanej administracji oraz deregulacji rynku, myliłby się ten kto zechciałby sądzić, że rząd kanadyjski nie ma związku a tym bardziej nie ma wpływu, na prace badawczo-rozwojowe w sektorze prywatnym. Związki te są może luźniejsze bo nie ma tu mowy o bezpośredniej ingerencji, ale w gruncie rzeczy wpływ rządu jest bardzo silny, ponieważ dokonywany jest przy użyciu efektywnych mechanizmów regulacyjnych, czyli prawno-ekonomicznych [1]. w zakresie planowania, prace badawcze w skali kraju koordynowane są przez Ministerstwo Przemysłu i w ramach jego mandatu szczególną wagę przywiązuje się do wyznaczania tzw. „map drogowych”. w tym procesie strategicznego planowania największe przedsiębiorstwa z najważniejszych 11 sektorów gospodarki, przy udziale rządu i reprezentantów uczelni wyższych związanych z tymi sektorami, określają najważniejsze potrzeby i sterowniki rynku w perspektywie najbliższych pięciu do dziesięciu lat [2].
W zakresie finansów rząd ustala regulacje prawne i stymulacje finansowe w postaci kredytów, ulg i odpisów podatkowych na inwestycje, badania naukowe i rozwojowe w dziedzinach wyznaczonych jako priorytety narodowe. w efekcie tak skoordynowanych działań, średnio jeden dolar (kanadyjski) zainwestowany w prace badawczo-rozwojowe naprawdę kosztuje inwestujące firmy i osoby tylko CAN $ 0,50 nawet do $ 0,20, zależnie od prowincji [3]. Ta różnica jest warta zachodu…
Szybka ewolucja natury biznesu badawczo-rozwojowego
Dzisiejszy rynek bardzo różni się od tego jaki znany był jeszcze pod koniec ubiegłego stulecia. Procesy produkcyjne nie tylko podlegają szybkiej automatyzacji ale i jeszcze szybszej globalizacji. Przez długi czas prace badawczo-rozwojowe1(BR) były segmentem łańcucha wartości najdłużej poddającym się procesowi internacjonalizacji, jednak obecnie firmy instalują swoje jednostki BR w przeróżnych lokalizacjach na całym świecie, gdziekolwiek jest to dogodne. Możliwości naukowe i technologiczne (NiT) są dzisiaj bardziej równomiernie rozmieszczone na globie, z krajami takimi jak Chiny, Brazylia czy Indie szybko wchodzącymi w ten segment w oparciu o ich wysoko kwalifikowane kadry i przewagę niskich kosztów. z drugiej strony, zarówno rozwój nowoczesnych badań jak i technologii staje się coraz droższy, badania wchodzą w obszary pomiędzy wieloma dyscyplinami a nowe technologie wprowadzane są do procesu produkcyjnego szybciej niż kiedykolwiek przedtem. Aby utrzymać się w czołówce, tworzenie układów partnerskich nie tylko krajowych ale i międzynarodowych staje się wymogiem czasu. w celu odniesienia sukcesu na coraz bardziej konkurencyjnej arenie międzynarodowej, kraje muszą zadbać o posiadanie talentów, badaczy, laboratoriów, wyposażenia i przedsiębiorstw wyłącznie na najwyższym poziomie światowym. Wszystko to wymaga większych inwestycji sektora prywatnego w najnowsze osiągnięcia naukowe i technologiczne i utalentowany personel, który staje się globalnie coraz bardziej mobilny [4].
W tym szybkozmiennym kontekście BiR, następujące problemy nabierają kluczowego znaczenia [5]:
- Polepszenie komercjalizacji wyników badań. Wiele krajów świata próbuje znaleźć odpowiedź na szybko zmieniające się środowisko nauki i technologii poprzez wypracowanie strategii konkurencyjnych nowej generacji. Wiele krajów członkowskich OECD zaadoptowało strategie konkurencyjne usiłujące zmobilizować NiT dla uzyskania korzyści narodowych: kraje te wspierają środowisko przedsiębiorczości w celu zachęty do większych inwestycji w innowacje. Dla wzmocnienia regulacyjnych ram rynkowych, rządy dodatkowo dokonują reorientacji mechanizmów wsparcia dla innowacji zarówno sposobami bezpośrednimi (dotacje, pożyczki) jak i pośrednimi (ulgi podatkowe dla BiR oraz kapitałów wczesnego stadium inwestycji). Kraje takie jak Austria, Finlandia, Holandia czy Niemcy konsolidują swoje programy wsparcia innowacji tak, by uczynić je łatwiejszymi do zastosowania i wdrożenia przez przedsiębiorstwa przemysłowe. Inne kraje koncentrują się na ulepszaniu mechanizmów transferu wiedzy z uczelni do przedsiębiorstw, wliczając w te działania również standaryzację przepisów nt. własności intelektualnej tak, by firmy miały lepszy dostęp do możliwości szybkiej komercjalizacji wyników badań finansowanych przez fundusze publiczne.
- Ustalanie strategicznych priorytetów badawczych. Wiele krajów, wliczając Stany Zjednoczone, Australię, Nową Zelandię, Koreę czy Wielką Brytanię próbuje zidentyfikować swoje priorytety badawcze w dziedzinach, gdzie mogą konkurować na warunkach doskonałości wiedzy na skalę światową. Te strategiczne priorytety badawcze opierają się na szczególnych możliwościach i wyzwaniach dla każdego z krajów i często dotyczą kluczowych dziedzin technologii. Procesy ustalania priorytetów narodowych na ogół wiążą się z ustalaniem najważniejszych celów dla całych społeczeństw i osiąganiem ich na drodze procesów konkurencyjnych warunkujących to, że nagrodzone zostaną w istocie tylko najlepsze pomysły i projekty. Ustalanie priorytetów na tym poziomie pozwala również na uniknięcie przez rządy ryzyka porażki rynkowej, na ogół lepiej znoszonej przez sektor prywatny.
- Wspieranie partnerstwa i kooperacji naukowej i technologicznej. Liczne kraje coraz usilniej pracują nad stworzeniem warunków współpracy pomiędzy firmami prywatnymi oraz współpracy firm prywatnych z publicznymi instytucjami badawczymi. Wiele krajów wzmacnia współpracę międzynarodową, np. przez dzielenie się udziałami w niezwykle wysokich kosztach infrastruktury badawczej oraz w kosztach projektów badawczych dotyczących wyzwań globalnych.
- Rozwój utalentowanej siły roboczej. Większość krajów uznaje obecnie nadzwyczajną wagę posiadania siły roboczej wykwalifikowanej w zakresie nauki i technologii. Wspiera się mobilność międzynarodową studentów i młodych badaczy, próbując przyciągnąć największe talenty z całego świata a także włączyć swoje obiecujące talenty krajowe w sieci powiązań międzynarodowych.
- Polepszenie wyników finansowych i odpowiedzialności finansowej za prace badawcze. Wiele krajów wprowadziło reformy zarządzania państwowymi organizacjami badawczymi w celu zwiększenia siły ich oddziaływania, efektywności i umiejętności odpowiedzi na potrzeby społeczeństwa. Na ogół wiąże się to z przyznaniem większej autonomii uniwersytetom i innym państwowym jednostkom badawczym, z jednoczesnym wprowadzeniem surowszych zasad ewaluacji, miar i wymagań co do efektywności.
Mapy drogowe – elastyczna baza dla strategii
Mapy drogowe są dokumentami opisującymi kluczowe elementy dzisiejszych i przyszłych rynków, produktów, technologii, pojedynczych oddziałów i całych przedsiębiorstw, branż przemysłowych i krajów. Proces przygotowania map drogowych jest co najmniej tak ważny, jak rozwój nowego produktu [2]. Potraktowanie biznesu jako systemu daje podstawę do zbudowania mapy drogowej mającej na celu wytworzenie wartości dodatkowej dla udziałowców. To podejście łączy koncepcje wyciągania i popychania dla strategii konkurencji rynkowej (ang. Know-Why), tworzenia map drogowych produktów (Know-What), drogowych map technologicznych (Know-How) i planów działania (To-Do), w kontekście właściwego czasu działania (Know-When). Zrozumienie faktu, że tworzenie map drogowych jest po prostu dobrym podejściem do planowania stanowi podstawę do weryfikacji wartości udziałowej i związanych z nią sterowników wartości rynkowej [6].
W odróżnieniu od sztywnych planów mapy drogowemają tę zaletę, że jest to technika planowania elastyczna i adaptowalna w czasie, która łatwo może się stać integralną częścią ogólnej umiejętności zarządzania. Choć może nie jest lekarstwem na wszystkie problemy współczesnego biznesu, ta technika stanowi szkielet integrujący wizje, rozwiązania i alternatywy. Po ogólnym zidentyfikowaniu technologii, linii produktowej czy komponentu jako kandydata do procesu wytyczania mapy drogowej, w szczegółowym procesie jej tworzenia przeprowadza się dokładnie wszystkie czynności definiujące elementy dzisiejszego i przyszłego rynku. Wyniki każdej czynności definiującej dokumentuje się w serii tablic, najlepiej w zwartej formie nadającej się bezpośrednio do prezentacji.
Każde przedsiębiorstwo przygotowuje i wykonuje ten proces na swój sposób. Są jednak pewne wspólne koncepcje, których używają wszystkie firmy w branży w trakcie procesu przygotowania map drogowych. Głownie chodzi tu o rozkład wartości w analizie sumarycznej w świetle łańcucha wartości Portera. Aspekty technologii i samej produkcji łączy się na ogół z aspektami finansów, strategii wzrostu oraz marketingu [6].
Technologiczne mapy drogowe to zarówno proces planowania jak i narzędzie, które: przewiduje rozwój technologii niezbędnych dla funkcjonowania przyszłych rynków; wyznacza drogę dla komercjalizacji właściwych technologii; pomaga przemysłowi wychwycić nowe szanse na rynku; kieruje decyzjami dotyczącymi technologicznych prac BR; pomaga tworzyć nowe układy partnerskie i kooperacyjne w zakresie badań i rozwoju (BiR) w skali krajowej i międzynarodowej; dostarcza niezbędnych informacji dla działań rządu.
Technologiczne mapy drogowe są dokumentacją zestrukturyzowanego procesu definiowania, analizy i planowania rozwoju najważniejszych produktów i technologii. Najlepsze dla ich tworzenia jest podejście multidyscyplinarne, angażujące ekspertyzę fachowców z dziedziny inżynierii procesu, marketingu, planowania, prawa, finansów etc. Tworząc mapy technologiczne, branże przemysłu wytyczają kierunek rozwoju oparty na innowacjach wiodących w skali światowej i uruchamiają plan działań przetwarzający wizję w rzeczywistość. Inicjowana przez przemysł mapa drogowa, ze wsparciem rządu staje się katalizatorem innowacji wywołanych potrzebami rynku. Po pełnym udokumentowaniu mapa drogowa staje się rusztowaniem do budowy układów partnerskich pomiędzy różnymi grupami przemysłowymi, staje się podstawą kooperacyjnych prac badawczych i rozwojowych oraz innych wspólnych przedsięwzięć wspomaganych działaniami rządu federalnego [2].
- Struktura przemysłu. Kanada posiada przemysły wymagające intensywnych prac badawczych ale mają one znacznie mniejszy udział w całości gospodarki niż jest to np. w USA.
- Mniejsze przedsiębiorstwa. w Kanadzie jest więcej firm małych rozmiarów w porównaniu do konkurenta takiego jak USA. Mniejsze firmy mają większe trudności z finansowaniem i zarządzaniem pracami BR oraz z wdrażaniem nowych technologii.
- Działania legislacyjne i regulacje rynkowe. Kanadyjskie prace legislacyjne i regulacje rynkowe dotyczące konkurencji (podatki przedsiębiorstw, własność intelektualna, itp.) winny być bardziej sprzyjające inwestycjom sektora prywatnego w BiR oraz w komercjalizację wyników badań.
- Dostęp do finansowania i do kapitału “aniołów biznesu”. Kanadyjscy “aniołowie biznesu” mają skłonność do inwestowania w dużą liczbę małych firm we wczesnych stadiach rozwoju prac innowacyjnych, zamiast koncentrować się na budowaniu dużych przedsiębiorstw-liderów na skalę światową. Wyniki finansowe „aniołów biznesu” są w Kanadzie stosunkowo słabe, co utrudnia przyciąganie inwestycji długoterminowych takich, jakie zapewniają fundusze emerytalne i międzynarodowi inwestorzy instytucjonalni.
- promowanie doskonałości na skalę światową
- koncentracja na priorytetach
- wspieranie partnerstwa
- wzmocnienie odpowiedzialności finansowej
- zapewnienie przepisów tworzących konkurencyjne rynki, utworzenie sięgającego w przyszłość środowiska legislacyjnego promującego konkurencyjność rynków i chroniącego zdrowie i bezpieczeństwo obywateli oraz ich środowiska naturalnego tworzenie zachęt dla zagranicznych inwestycji w Kanadzie
- rozpatrzenie nowego i odmiennego podejścia do stymulowania napływu kapitału do Kanady
- ustalenie najniższego reżimu podatkowego dotyczącego inwestycji w nowe przedsięwzięcia w grupie G-7.
- identyfikację możliwości polepszenia ulg podatkowych (program Badań Naukowych i Rozwoju Doświadczalnego – SR & ED), wliczając jego administrację, dla dalszego wspierania BiR w sektorze prywatnym Kanady [17]
- promocja doskonałości na poziomie światowym
- koncentracja na priorytetach
- wspieranie partnerstwa
- zwiększanie odpowiedzialności
- K.J. Konsztowicz, “Finansowanie uniwersytetów kanadyjskich” Produktywność i Innowacje, 2(3) 28-31 (2006), ISSN 1734-98334
- Industry Canada, “Technology roadmaps”, http://www. i c.gc.ca/epic/site/trm-cr t.nsf/en/h_rm00051e.html
- Government of Canada, “Science and Technology Partnerships. Canadian Way”, 2006, www.infoexport.gc.ca/science
- OECD, Science, Technology and Industry Outlook,2006
- Industry Canada, “Mobilizing Science and Technology to Canada’s Advantage”, May 2007, http://innovation.gc.ca/gol/innovation/site.nsf/en/in04494.html
- National Centre for Manufacturing Sciences, “Management of Accelerated Technology Innovations: Roadmapping”, http://mati.ncms.org/
- Statistics Canada, Estimates of Canadian Research and Development Expenditure(GERD), Cat. No.88F0006XIE2006009 (September 2006)
- OECD, “Main Science and Technology Indicators”2006/2
- Statistics Canada, “Special Tabulations for Canada Economic Development, Quebec Regions, 2006
- U.K. Department of Trade and Industry, “2006 R & D Scoreboard”
- Finance Canada, “Advantage Canada:Building a Strong Economy for Canadians”, Nov. 2006
- Statistics Canada, “The Daily” (Nov. 23, 2005)
- OECD, “ICT and Economic Growth: Evidence from OECD Countries, Industries and Firms”,2003
- Industry Canada, “Innovation, Research, Science and Technology” : http://www.ic.gc.ca/epic/site/ic1.nsf/en/h_00074e.html
- OECD, “The Sources of Economic Growth in OECD Countries”, 2003
- Brzustowski, T. “Innovation in Canada: Learning from the Top 100 R&D Spenders”. Optimum Online. Vol. 36, Issue 4,Dec. 2006.
- Canada Revenue Agency “Scientific Research and Experimental Development Program”2007,: http:// www.cra-arc.gc.ca/txcrdt/sred-rsde/bts-eng.html
Uwaga: Wydatki publiczne obejmują koszty prac BR wykonywanych przez jednostki rządowe oraz wyższe uczelnie.
Od zmiennego kontekstu do nowej strategii rozwoju nauki i technologii
Wskaźniki osiągnięć w komercjalizacji badań
Skala wysiłku kanadyjskiego sektora prywatnego jest ciągle niższa od wysiłku jego międzynarodowej konkurencji w firmach prywatnych wielu krajów o zaawansowanych gospodarkach [7]. Przedsiębiorstwa ponosiły średnio 68% nakładów B-R w krajach OECD w stosunku do produktu krajowego brutto (PKB) a w Stanach Zjednoczonych osiągnęły rekordowy wynik, finansując 70% wszystkich nakładów na prace B-R.. Kanada ma raczej średnie osiągnięcia w wydatkach sektora prywatnego na prace BR (54%) plasując się na 14. miejscu w OECD i na 7. w grupie G-7 w roku 2004 [8].
Prace badawczo-rozwojowe są mocno skoncentrowane w Kanadzie; mniej niż 300 przedsiębiorstw może być uznanych za liderów BiR, z których każdy spędza ponad trzy miliony dolarów (kanadyjskich) rocznie na prace B-R [9]. Dziesięć z tych firm ponosi 24% całego kosztu BiR w kanadyjskim sektorze prywatnym. Tylko jedno kanadyjskie przedsiębiorstwo mieści się w pierwszej setce światowych korporacji wydających najwięcej na BiR, co ustawia Kanadę na samym dole drabinki G-7 [10]. Kanada dokłada wiele wysiłku by poprawić swoje położenie wśród krajów OECD w zakresie ilości wysokiej klasy patentów na milion mieszkańców w skali rocznej. Porównanie wydatków państwowych i prywatnych na BiR w krajach G-7 przedstawia Rys.1.
Kanadyjskie wydatki sektora prywatnego na nowoczesne maszyny i oprzyrządowanie:
Kanadyjskie firmy inwestują mniej w zaawansowane maszyny i oprzyrządowanie niż ich konkurenci spośród krajów G-7, co ustawia Kanadę na ostatnim miejscu w tej grupie. Uwzględniając te wydatki jako %PKB, Kanada zajmuje 19. miejsce wśród krajów OECD (2005, 2006). Nowe maszyny i oprzyrządowanie są nośnikami najnowszych technologii i rozwiązań i ich zakup jest ważnym sposobem nabywania nowych technologii, zarówno krajowych jak i zagranicznych.. Współczynnik zaangażowania kapitałowego w kanadyjskim sektorze produkcyjnym od 2002r. utrzymuje się w sposób ciągły poniżej poziomu 0,5, czyli poniżej wartości przy której nowe inwestycje są w stanie wymienić wartość kapitału zużytego [12]. Poważne obawy budzi niski poziom inwestycji przedsiębiorstw kanadyjskich w technologie informatyczne i komunikacyjne (ICT) w porównaniu ze Stanami Zjednoczonymi szczególnie, że dwie trzecie wzrostu kanadyjskiej produktywności w latach 1990-2000 pochodzi z firm bardzo intensywnie stosujących ICT [13,14]. Względny udział inwestycji ICT w stosunku do PKB w kanadyjskim sektorze prywatnym wynosił w 2004 tylko 66% wartości dla USA, obniżając się z 75% w roku 1987.
Istnieją pewne strukturalne i historyczne powody dla tej względnej słabości kanadyjskiego sektora prywatnego w zakresie inwestycji B-R i w zaawansowane technologie, wliczając ICT [5]:
Rząd kanadyjski tworzy warunki do osiągania doskonałości w nauce i technologii
Nauka i technologia nie są i nie mogą być celem samym w sobie. To są środki przy pomocy których każde państwo podąża w kierunku osiągnięcia stanu zrównoważonego rozwoju. Rządy koncentrują się na tym, co potrafią robić najlepiej, czyli na wytworzeniu środowiska prawnego i warunków promujących inwestycje sektora prywatnego w BiR, zaawansowane technologie i wysoko kwalifikowaną kadrę. Nowoczesna strategia rozwoju nauki i technologii uznaje, że najważniejszą rolą kanadyjskiego rządu federalnego jest zapewnienie wolnego i konkurencyjnego rynku i wytworzenie klimatu inwestycyjnego który zachęci sektor prywatny do konkurowania z innymi krajami świata na bazie swoich innowacyjnych produktów, technologii i usług [5].
Kanada analizuje możliwości jak najlepszego połączenia ze światowymi źródłami pomysłów, talentów i technologii, także możliwości zacieśnienia tych więzów. Do tego potrzebny jest uproszczony system zewnętrznego doradztwa naukowego o mocnym głosie i na tyle szerokim i przejrzystym mandacie, by efektywnie pomóc rządowi w podejmowaniu złożonych zagadnień nauki i technologii. Dla osiągnięcia tych celów rząd federalny Kanady w pierwszym rzędzie konsoliduje rolę i odpowiedzialność Rady Nauki i Technologii (ACST), Rady Doradców NaukowoTechnologicznych (CSTA) i Kanadyjskiego Biotechnologicznego Komitetu Doradczego (CBAC) w jedno ciało. Nowa Rada ds. Nauki, Technologii i Innowacji (STIC) zapewni rządowi właściwe doradztwo w sprawach N-T i innowacji oraz określi wskaźniki Kanady w zakresie NiT na tle międzynarodowych norm doskonałości w tym zakresie [5].
Rząd federalny widzi swoją rolę we wspieraniu takich prac B-R, które będą podstawą do nowych odkryć tworzących warunki do lepszego życia, lepszej pracy, otwierających nowe możliwości dla biznesu i skupiających bardziej wydajnie zbiorowe wysiłki na priorytetach istotnych dla obywateli Kanady. Strategia działań rządu federalnego opiera się na czterech głównych zasadach [5]:
Promowanie doskonałości badawczej na skalę światową. Rząd federalny Kanady tworzy warunki takie, by jego działania i programy inspirowały i pomagały wykonywać prace osiągające tylko światowy poziom doskonałości naukowej i technologicznej. Rząd tworzy warunki do zdrowej konkurencji, by zapewnić mechanizmy finansowania wspierające tylko najlepsze pomysły i rozwiązania.
Koncentracja na priorytetach. Rząd spełnia ważną rolę we wspieraniu nauk podstawowych w szerokim zakresie badań. By zwiększyć szanse sukcesu, rząd musi być dużo bardziej skoncentrowany w sensie strategicznym – wybierając nauki podstawowe i stosowane tylko w tych dziedzinach, w których osiągane są najlepsze wyniki i które dają największe możliwości rozwoju.
Wspieranie partnerstwa. Rząd wspiera prace kooperacyjne obejmujące sektor prywatny, uczelnie i sektor publiczny w kraju i za granicą. Partnerstwo jest niezbędne dla wzmocnienia wysiłków kanadyjskich w osiąganiu sukcesów na skalę światową oraz dla przyspieszenia tempa odkryć i komercjalizacji wyników badań w Kanadzie.
Wzmocnienie odpowiedzialności finansowej. Federalny rząd Kanady wzmacnia praktyki i procedury zarządzania i rozliczania aby uzyskiwać lepsze wyniki i lepiej prezentować je społeczeństwu.
Przywództwo sektora prywatnego w nauce i technologii
Firmy inwestują w badania i rozwój by wytwarzać nowe produkty, usługi i usprawniać procesy. w sektorze prywatnym powstają innowacyjne i konkurencyjne przedsiębiorstwa, które walczą o sukces na scenie światowej. Ich umiejętności wprowadzania innowacji na rynek wymagają przewidywania, podejmowania ryzyka i umiejętności twórczych w adaptacji i zastosowaniu nowoczesnych technologii. Dowody ekonomiczne opisujące związek badań i innowacyjności w sektorze prywatnym ze wzrostem gospodarczym są uderzająco jednoznaczne: OECD szacuje, że każdy punkt procentowy wzrostu nakładów na BiR w sektorze prywatnym w proporcji do PKB prowadzi do 12-to procentowego wzrostu dochodu na mieszkańca w dłuższym terminie [15]… Ta prosta korelacja została nadzwyczaj trafnie opisana przez prof. Tomasza Brzustowskiego, byłego prezydenta Rady Badań Przyrodniczych i Inżynierskich Kanady (NSERC):
“Dobrobyt wymaga tworzenia majątku a tworzenie majątku to biznes biznesu. Majątek wytwarza się tam, gdzie wprowadza się wartość; im więcej wprowadzi się wartości, tym więcej wytworzy się majątku. w gospodarce opartej na wiedzy wartość dodaje się wtedy, gdy do nowych produktów (dóbr i usług) wprowadzona jest wiedza a to osiąga się przez badania i rozwój” [16].
Ramy strategii naukowo-technologicznej
Kanadyjski poziom produktywności w stosunku do USA osiągnął maksimum w wysokości 92,4% w1984 roku. Od tego czasu Kanada systematycznie przesuwa się w dół poniżej tego poziomu, szczególnie w okresie po roku 2000. w roku 2004 poziom produktywności w Kanadzie w odniesieniu do Stanów Zjednoczonych wynosił 73,7% [5].
Rząd federalny wspiera wzrost produktywności poprzez rozwój nauki i technologii, tworząc warunki ułatwiające i wspierające inwestycje w sektorze prywatnym. Kanadyjski sektor prywatny dokonuje coraz większego wysiłku by przemienić wiedzę w produkty, usługi i technologie produkcyjne, które polepszą majątek, pomyślność i dobre samopoczucie obywateli. Zobowiązania kanadyjskiego rządu federalnego do działań prowadzą do tworzenia środowiska dla przedsiębiorczości sprzyjającego większej innowacyjności sektora prywatnego poprzez [5]:
Doświadczenia Kanady i innych krajów OECD potwierdzają, że dobrze zastosowane regulacje prawne wspierają innowacyjność przez ustanowienie norm, które musi spełnić przemysł dla ulepszenia swoich produktów i procesów. Dla przykładu, gdy mocne i klarowne prawa dotyczące środowiska naturalnego zaczynają współdziałać z siłami rynkowymi, rząd stwarza warunki i zachęty powodujące że ludzie i firmy chronią środowisko, jednocześnie odpowiadając na wyzwania tego środowiska przez wprowadzenie innowacyjnej przedsiębiorczości. Mocne prawa ochrony środowiska chronią dziedzictwo narodowe, przyciągają firmy i przedsiębiorców nowych technologii, jednocześnie powodując powstawanie przemysłów ochrony środowiska na najwyższym światowym poziomie.
Niezmiernie ważne jest zapewnienie efektywnego podejścia legislacyjnego do coraz bardziej istotnych problemów własności intelektualnej, wymiany informacji i zagadnień poufności, które stają się tak ważną częścią życia i biznesu 21. wieku. Istnieją ciągle ogromne możliwości polepszenia kooperacji i koordynacji działań dotyczących NiT pomiędzy rządem federalnym a władzami prowincji i terytoriów, także pomiędzy sąsiadami kontynentalnymi i partnerami handlowymi. w konsekwencji, Kanada winna promować lepszą kooperację międzynarodową w odniesieniu do NiT.
Podsumowanie
W szybko zmieniającym się środowisku dzisiejszej globalnej gospodarki, najważniejszą rolą rządu kanadyjskiego w zakresie zarządzania NiT jest zapewnienie w kraju wolnego i konkurencyjnego rynku. w tym celu rząd aktywnie wypełnia swoje cztery role: regulatora, fundatora, moderatora i wykonawcy. Pracując nad stworzeniem warunków do doskonałości w NiT rząd kieruje się czterema zasadniczymi regułami:
Strategiczne podejście kanadyjskiego rządu federalnego na rzecz lepszej komercjalizacji badań koncentruje się na trzech kierunkach rozwoju które mają przynieść największe korzyści obywatelom: rozwoju przedsiębiorczości, rozwoju wiedzy i kapitału ludzkiego.
Podziękowania
Autor pragnie złożyć podziękowania panu D. Leclerc, panu A. Le Couteur i pani M. Zaloum z Rady Nauk Przyrodniczych i Inżynierskich Kanady (NSERC), za pomoc i wskazanie użytecznych materiałów źródłowych. Prof. Tomasz Troczyński z Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie podjął się przeglądu rękopisu i za poświęcony czas i energię należą Mu się podziękowania.
Cytaty za pozwoleniem Copyright Board of Canada.
1W dalszej części tekstu sformułowanie „badawczo-rozwojowe” opisane będzie skrótem B-R, sformułowanie „badania i rozwój” przedstawione będzie jako BiR, „nauka i technologia” pojawi się jako NiT a naukowotechnologiczny, jako N-T. Przy tłumaczeniach nazw instytucji pojawi się w nawiasie ich oryginalny skrót, np. Narodowa Rada Nauki (NRC – od: National Research Council)